Katalizör Nedir ve Katalitik Konvertör Arızası Nasıl Anlaşılır?

Katalitik konvertörler motor egzoz sistemleri parçası olup egzoz gazındaki çevreye zararlı gazları daha az zararlı gazlara çeviren parçalardır. Katalizör olarak anılan ekipmanın aslında ismi katalitik konvertör ‘dür. Katalizörler, katalitik konvertör ekipmanının içerisinde bulunan maddelere verilen isimdir. Bu maddeler Platin, Palladyum veya Rodyumdur. Bu kimyasal maddelere katalizör denir. Kısaca tanımları yaptığımıza göre sayfa hakkında bilgi vermeye başlayabiliriz. Bu yazımızda
– Katalitik konvertör arızası nedir?
– Katalitik konvertör arızası nasıl anlaşılır?
– Katalitik konvertör arızası nedenleri nelerdir?
– Katalitik konvertör iptali nasıl yapılır?
– Kat iptali nedir ve sonrasında meydana gelecekler nelerdir?
– Kat iptali sonrası yazılım gerekirmi?
– Katalitik konvertör temizleme yapılabilirmi?
– Katalizör tamiri nasıl yapılır?
– P0420 Katalitik Konvertör Arıza kodu nedir?
gibi sorulara cevap verilecektir.

Başlıklara başlamadan önce söylemek gerekirse çevreye duyarlı olmanız ve geleceğimizi atmosferi kirleterek tehlikeye atmamak için yapılacak işlemleri iyi düşünmeli ve fırsatınız var ise iyi parçalar kullanmalısınız.

*Egzoz sistemleri parçalarına ve görevlerine bakmak için burayı tıklayabilirsiniz.

Katalitik Konvertör (Katalizör) Arızası Nedir?

Katalitik konvertörde görülen en yaygın arızalar

• Tıkanma ve dolma
• Seramik petek yapıdaki etkin maddelerin özelliğini kaybetmesi
• Seramik petek yapının gövde içerisinde kırılması

Bu gibi nedenlerden kaynaklı katalizör arızaları meydana gelmektedir. Sağlıklı çalışan bir motorda böyle sorunların olmayacağını unutmamak gerekir. Katalitik konvertör arızası düşük kilometreli araçta meydana geliyorsa motorun sağlıklı olmadığı sonucu çıkarılabilir. Çünkü katalizor iyi bir kondüsyona sahip arabada kolay kolay tıkanmaz. Sağlıklı bir motorda katalizör tıkanması ‘nı gerektirecek bir kurum oluşumu olmayacaktır. Aynı zamanda yine sağlıklı bir motorda katalitik konvertör içerisindeki seramik yapıya sıcaktan dolayı zarar verecek etkenler ortadan kalkacaktır. Bu nedenle arabanız en az 300 bin kilometrenin altındaysa ve katalizör arızası yaşıyorsanız mutlaka motor yağlama sistemleri, motor yakıt sistemleri ve motor hava sistemlerinizi kontrol ettiriniz. Motorun yağ yakması veya hava yakıt karışım oranında bozukluklar katalizor arızalarını hızlandırmaktadır.

Katalitik Konvertör (Katalizör) Arızası Nasıl Anlaşılır?

Katalitik konvertör arızası belirtileri

• Egzozdan kötü koku gelmesi (Genelde çürük yumurta kokusu)
• Yüksek egzoz emisyon değerleri (Muayeneden geçemez)
• Fazla yakıt tüketimi (yüzde 10 ile 20 arası artış)
• Motor performansının azalması
• Motor devirlenmesinde zorluklar
• Katalizör içerisinden tıkır tıkır ses gelmesi

Yukarıdaki belirtiler görülmeye başladığı zaman katalitik konvertörden şüphelenilmelidir. Katalizörün çalışma performansı oksijen (lambda) sensörlerinin sinyalleriyle kontrol edilir. Oksijen sensörleri motor egzoz sistemleri sayfasında anlatıldığı gibi yanma gazı içerisindeki oksijen miktarını ölçerek milivolt cinsinden motor kontrol ünitesine sinyal yollar. Ayrıca ölçülen değerlere göre de motor kontrol ünitesi hava-yakıt karışımını ayarlar.

Katalitik konvertör olan egzoz sistemlerinde 2 adet oksijen sensörü bulunmaktadır. Bu sensörlerden ilki katalizör öncesi ikincisi ise katalizör sonrası değerleri okumaktadır. Katalizör öncesindeki oksijen (Lambda) sensörünün okuduğu değere göre hava yakıt karışım oranı belirlenir. Katalizör sonrasındaki sensör ise katalitik konvertör ün performansını değerlendirir. Konvertörün düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Böylelikle katalitik konvertör arızası meydana geldiğinde iki numaralı oksijen sensörü hata verecektir.

Katalitik Konvertör Neden Arızalanır?

Katalitik konvertör arızası nedenleri

1 – Motorun Yağ Yakması; Motor yağ yakıyorsa katalizör kısa sürede tıkanacak ve arıza verecektir. Motorun yağ yaktığını egzozdan mavi duman atmasından anlayabilirsiniz. Motorun yağ yakma sebeplerini ayrıntılı bir şekilde egzozdan mavi duman atmasının nedenleri sayfasında incelediğimiz için burada tekrar behsetmeyeceğiz. Eğer incelemek isterseniz burayı tıklayınız.

2 – Motoru Yüksek Devirlerde Zorlamak; Motor uzun süre zorlandığı takdirde egzoz sıcaklığı yükselecek ve katalizor içerisindeki seramik yapıya zarar verecektir. Bu nedenle devirli kullanımlarda ara ara gaz keserek egzozun soğutulması gerekmektedir. Bu durum aynı zamanda egzoz sübaplarının erimesine de yol açacağından dikkat edilmesi gerekmektedir.

3 – Motor Ateşleme Sistemleri Arızaları; Motor ateşleme sistemleri olan bujilerde oluşacak arıza yakıtın ateşlenmeden sıvı bir şekilde katalitik konvertöre yollanmasına ve katalizör içerisindeki maddelerin erken bozulmasına neden olacaktır. Bu nedenle bujilerden kaynaklı bir arıza yaşadığınızda arabayı çok uzun süre çalıştırmadan mutlaka çözüme kavuşturmalısınız.

4 – Oksijen Sensöründeki Arıza; Katalitik konvertör öncesindeki lambda sensöründe oluşacak arıza veya yanlış okuma hava yakıt karışım oranının bozulmasına neden olacaktır. Zengin karışım ile yanan motor kurum oluşumunu hızlandıracak ve katalitik konvertör ömrünü kısaltacaktır.

5 – Katalitik konvertöre Alınan Darbe; Engebeli yollarda seyir halindeyken katalitik konvertöre alınabilecek bir darbe yüzünden yapısı bozulan katalizor görevini yerine getiremez.

*Oksijen sensörü hakkında ayrıntılı bilgi almak için oksijen sensörü nedir ve arızası nasıl anlaşılır sayfasına bakabilirsiniz.

Katalitik Konvertör İptali (Kat İptali) Nasıl Yapılır?

Katalizör iptalini genelde egzoz modifiyesi yapmak isteyen kullanıcılar yapmakta olsa da bazı ustaların kolaya kaçarak verdikleri akıl doğrultusunda yapılmaktadır. Katalizör iptalinin avantajlarından çok dezavantajı bulunmaktadır. Bu nedenle katalizör iptali yaptırmadan önce iyi araştırılmalı ve öyle karar verilmelidir. Katalizör iptali iki şekilde olmaktadır. Bunlardan bir tanesi katalizöre delik açılarak içi boşaltılır ve açılan delik kapatılır. Bir diğer yöntem ise katalizör yerinden sökülerek yerine düz boru takılır.

Kat İptali Avantajları: Kat iptali veya popüler olarak bilinen ismiyle kat iptali sonrası motorda yüksek devirlerde performans artışı gözlenecektir. Bunun nedeni egzozun çıkışı biraz olsun rahatlayacaktır.
Kat İptali Dezavantajları: Kat iptali sonrası yanmamış gazlar dışarı atılacağından dolayı çevreye verilen zarar göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Bu durum aracın muayene sırasında egzoz emisyon değerlerini etkileyeceği için sıkıntı yaşatması söz konusu olacaktır. Aynı zamanda yakıt tüketiminde de artış gözlenecektir. Motorun egzoz seside artacaktır. Fazla ve kalitesiz egzoz, sistem parçalarından geçeceği için ömürlerini kısaltacaktır. Katalizör iptali sonrası düşük devirlerde motorun performansı azalacaktır.

Katalizör İptali Sonrası Yazılım Gerekir mi?

Kat iptali sonrası yazılım yüklenmesi durumunda çevre kirliliği dışındaki dezavantajlarından kurtulmak mümkündür. Bu nedenle profesyonel bir yere kat iptal ettirilmeli ve arkasından yazılım yükletilmelidir. Konvertör içi kırılarak yapılan kat iptali fazla ses çıkarması nedeniyle pek tavsiye edilen bir durum değildir. Bu nedenle iptal ederken katalizörün sökülerek alınması en mantıklısı olacaktır.

Katalitik Konvertör Temizliği Yapılabilir mi?

Katalizör temizliğinin yapıldığını savunan ustalar olsa da kullanıcılar genelde bu işlemden memnun kalmamaktadır. Özel solüsyonlar ile temizliği yapılan katalizörlerin tıkanıklık gibi arızalarda çözümü söz konusu olsa da içerideki kimyasalların yapısının bozulması veya seramik yapının hasarlanması gibi arızalarda değişimi gerekmektedir. En güzeli maddi durum el veriyorsa mutlaka yenisi ile değiştirmekte fayda var.

P0420 Katalitik Konvertör Arıza kodu nedir?

P0420 Arıza Kodu: Katalitik konvertör sistemi çalışma verimi alt sınırdan daha düşük (Catalyst System Efficiency Below Threshold Bank 1)

Yukarıda anlattığımız gibi motor kontrol ünitesi ECU katalitik konvertör verimini anlayabilmek için 2 adet oksijen sensörü kullanmaktadır. Bu sensörlerden biri katalizör öncesi diğeri sonrası kullanılmaktadır. İlk sensör yani katalizör öncesi oksijen sensörü motorda hava-yakıt karışımını ayarlar. İkinci sensör yani katalik konvertör sonrasında ki sensör ise katalitik konvertör içerisinde depolanan oksijen miktarını ölçmektedir. Eğer katalizörün çalışmasında bir kötüleşme, egzoz gazlarının dönüşümünde bir verim düşmesi oluşursa, ECU motor arıza lambasını yakar ve hafızaya arıza kodunu kaydeder.

*Dizel partikül filtresi temizliği ve çalışma prensibi hakkında bilgi sahibi olmak için burayı tıklayınız.

Bu sayfanın faydalı olduğunu düşünüyorsanız değerlendirme yapmayı unutmayınız. Eğer eksik olduğunu düşündüğünüz veya eleştirdiğiniz noktalar var ise yorumlar kısmından yazmayı unutmayınız.

Kat iptali için yazılım atılması motorun verimli çalışması açısından önemli olacaktır. İptal işleminden sonra egzoz geri basıncının azalması nedeniyle düşük devirlerde motorun verimsiz çalışmasına neden olur.
Fakat atılması zorunlu değildir. Yazılım hakkında bilgi almak için burayı tıklayabilirsiniz.

Diğer motor arızaları hakkında bilgi almak için motor arızaları sayfasına gidebilir veya burayı tıklayarak ana sayfaya gidebilirsiniz. Çalışma prensipleri sayfasına giderek site hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Kaynak: Bu sayfa Carstechnic tarafından oluşturulmuştur.