Araba motorunun çalışmasını sağlayan parçalar bilinmesi gereken bir konu olması sebebiyle ayrıntılı bir sayfa hazırladık. Bu bilgileri bilmeniz motorun nasıl çalıştığını anlamanız için büyük önem arz etmektedir. Motor parçaları ve görevleri basit ama bilinmeyen bir konudur. Bu nedenle dikkatle okumanız ve ayrıntılı bilgiler için sayfa içerisindeki linkleri takip etmenizi tavsiye ederiz. Bu sayfada içten yanmalı motorların temel ve yardımcı parçalarını tanıyacağız ve bu motor parçaları ‘nın çalışma prensipleri ile birlikte motor parça arızaları ‘nın nasıl anlaşılacağı gibi konulara da değineceğiz. Motor parçaları ve görevleri sayfasını, üç başlık altında incelemek anlaşılması yönünden daha kolay olacaktır. Bu başlıklar sabit parçalar, hareketli parçalar ve yardımcı parçalar şeklinde olacaktır. Parça çalışma prensipleri içerisinde parça arızaları hakkında ayrıntılı makalelere ulaşmak için yazıların içerisindeki linklere tıklayabilirsiniz. Ayrıca her zaman bütün motor arızalarına ana menü üzerinden ulaşabilirsiniz.

Motor Parçaları ve Görevleri Nelerdir?
Motor Parçaları ve Görevleri Nelerdir?

*Motor parçalarına bakmadan önce içten yanmalı motorların çalışma prensibine bakmak isterseniz burayı tıklayınız.

Motor parçaları ve görevleri sayfası içerisinde motor bloğu, krank mili, eksantrik mili, silindir kapağı, yataklar, külbütör kapağı, pistonlar, emme ve egzoz sübapları, triger kayışı ve manifoldlar hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Diğer parçalar sistemler içerisinde anlatılmış ve bu sayfadan yönlendirmeler yapılmıştır. Motor parçaları ve görevleri sayfasına eklenmesini istediğiniz parça veya bölüm var ise yorum kısmından yazarak bizi bilgilendirebilirsiniz.

*Bu sayfada arabayı oluşturan parçalardan ve sistemlerden bir tanesi olan motorun parçaları anlatılmıştır. Arabanın tüm parçaları ve görevleri hakkında bilgi almak için burayı tıklayabilirsiniz.

*Araba kültürü – Hangi otomobil markası hangi ülkenin

A – Motor Parçaları ve Görevleri – Sabit Parçalar Nelerdir?

Motor parçaları ve görevleri sayfasının ilk başlığı sabit parçalar, motorun temelinde bulunan ve hareket etmeden görevini yerine getiren parçalardır. Bu parçaların arızalanması durumunda maliyetler artmaktadır. Bu durum hiç bir araba sahibinin hoşuna gitmeyeceği için önemle öğrenilmesi gereken bir konudur. Bu nedenle bu bölüm altında bu parçaların korunmasına dair neler yapılması gerektiği anlatılmıştır.

*Bu parçaların kondisyonunu birebir etkileyen sistemlerin başında gelen motor yağlama sistemleri, motor yakıt sistemleri, motor soğutma suyu sistemleri ve motor hava sistemleri sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.

I – Motor Bloğu veya Motor Silindir Bloğu Nedir?

Motor parçaları arasında en temel ve önemli parçadır. Dökme demirden veya alüminyumdan yapılır.  İçerisinde pistonun aşağı yukarı hareket ettiği silindir, silindirin sıcaklığını kabul edilebilir seviyede tutan soğutma için yaş gömlekler ya da kuru gömlekler, krank mili yatakları ve bu yatakta hareket eden krank mili bulunur.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Bloğu veya Motor Silindir Bloğu Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Bloğu veya Motor Silindir Bloğu Nedir ve Ne İşe Yarar?

Dayanıklılık amacıyla, dizel motorlarda silindir bloğu genellikle dökme demirden yapılır. Çünkü aşınmaya, korozyona karşı yüksek dirence sahiptir ve üretilen yüksek torklara dayanabilir.
Son zamanlarda, benzinli motorlarda alüminyum alaşım daha sıkça kullanılmaktadır. Alüminyum daha hafiftir ve ısıyı çelikten daha kolay iletir. Bu nedenle benzinli motorlar için ideal malzeme olarak kabul edilir. Bloğun kuvvetini artırmak için, silindir bloğunun iskelet yapısı kullanılır.

Silindir bloğu görevlerini başlıklar halinde özetlersek:
Üst karterle birlikte motorun gövdesini teşkil eder. Motorun iskeletini oluşturmaya yardımcı olur.
Pistonların dikey hareket yapabilmesi için pistonlara yataklık eder.
İçten yanmalı motorların çalışma prensipleri sayfasında anlatılan zamanlar silindir bloğu içerisinde gerçekleşmektedir.
Ayrıca en önemlisi de motoru tamamlayan birçok donanım içten veya dıştan silindir bloğuna bağlıdır.

Peki motor bloğunu korumak için neler yapmalıyız sorusuna gelirsek;

1- Hava şartları ne olursa olsun Antifiriz kullanmak. Peki neden? Antifiriz bilinenin dışında sadece soğuk havalar için kullanılmaz. Antifirizin görevleri arasında suyun donma noktasını düşürmek, kaynama noktasını yükseltmek ve en önemlisi suyun aşındırıcı özelliğini bertaraf etmek vardır. Antifiriz kullanmamak motor bloğunda yüksek derecede aşınmalara neden olmaktadır.
*Antifiriz nedir ve hangi antifiriz kullanılmalıdır gibi soruların cevabı için burayı tıklayınız.

2- Motora hararet yaptırmamak. Motorun hararet yaptığını fark eder etmez motoru durdurmak motorun çok ısınmasını engelleyeceğinden dolayı silindir ölçülerine zarar gelmesine engel olacaktır. Motorun su seviyesine bakmayı alışkanlık haline getirmeniz oluşabilecek bir arızayı erken tespit etmenize yardımcı olacaktır.
*Örnek teşkil etmesi açısından hararet sonucu çıkan masrafları ve hasarları projeler sekmesi altından inceleyebilirsiniz.

3- Motor soğutma suyu sıcaklığını düzenli takip etmek. Bazı yeni nesil arabalarda hararet göstergesi olmasada gizli menüler içerisinde soğutma suyu sıcaklığına ulaşabiliyorsunuz. Bakmasanız dahi motor rutin bakımlarında servisten termostatınız işlevselliğini kontrol etmesini isteyebilirsiniz. Çünkü motor soğutma suyu sistemleri sayfasında da anlatılacak olan termostatın kötü çalışması ve soğutma suyunun düşük kalması sonucu yanma odasında aşınmalar meydana gelecektir. Bu durumda motor blok ömrünü kısaltacaktır.

4- Motor bakımlarında orjinal kapak saplaması kullanmak ve doğru tork değerleri ile sıkmak. Silindir kapakları motor bloğuna araya conta koyularak saplamalar sayesinde takılır. Her motora ve saplamaya özel sıkma torkları mevcuttur. Saplamalar sıkılırken uzama yaparak sıkma torkunu sağlar. Eğer bu torklara uyulmazsa, saplama uzama miktarı yanlış olacak ve blok diş yuvalarına ve motor bloğuna zarar verecektir.

II – Motor Silindir Kapağı Nedir?

Motor bloğu ile arasına silindir kapak contası konularak motor bloğunu üstten kapatacak şekilde imal edilen motor parçasıdır. Silindir kapağı ile pistonlar arasında kalan bölümlerin hacmi yaklaşık olarak motor hacmini verir. Emme ve egzoz sübaplarına da yataklık etmektedir. Otomobil motorlarında genelde tüm bloğu kaplayan bir tane silindir kapağı bulunmaktadır. Büyük motorlarda ise her silindirin kendi silindir kapağı vardır.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Silindir Kapağı Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Silindir Kapağı Nedir ve Ne İşe Yarar?

Silindir kapağının arızaları da maliyetli arızalar olması sebebiyle motor bloğunda olduğu gibi dikkat edilmesi gerekmektedir. Silindir kapağı arızaları bütün motor parçaları ‘nda olduğu gibi düzenli bakımlarla ve iyi bir takiple engellenebilir.

Peki silindir kapağını korumak için neler yapmalıyız sorusuna gelirsek;

1- Motora hararet yaptırmamak. Silindir kapakları aleminyum malzemeden yapıldıkları için motorun hararet görmesi durumunda yapısı bozulacak ve çatlamalar meydana gelecektir.
2- Ateşleme ve yakıt sistemleri bakımlarını aksatmamak. Yüksek egzoz sıcaklığına neden olacak bir yakıt sistemi arızası egzoz sübaplarının erimesine ve bozulmasına neden olacaktır. Yanma odasında oluşacak yüksek sıcaklık zaman içinde silindir kapağının yapısının bozulmasına da neden olur.
3- Triger kayışı bakım zamanlarını atlamamak.
Triger kayışının kopması gibi bir durumda silindir kapağı yanı sıra motor bloğu ve pistonlarda yüksek derecede zarar görmektedir. Bu nedenle motorun en önemli bakımı olan triger kayış değişimine dikkat etmek gerekiyor.
*Triger kayışı koparsa neler olacağını merak ediyorsanız bu konu hakkında yazılmış yazımızı burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.

*Motorun hararet yapması, silindir kapak contasının yanmasına neden olabilir. Silindir kapak contasının yandığı nasıl anlaşılır sayfasına göz atmak isteyebilirsiniz.

III – Motor Yağ Karteri Nedir?

İçten yanmalı motorlarda motorun alt kısmında bulunan yağ tankıdır. Krank milini dışarıdan gelebilecek darbelere karşı korur. Motorun yağlanmasında kullanılan yağa depoluk eder ve soğumasına yardımcı olur. Boğazlı ve boğazsız olmak üzere 2 çeşittir.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Yağ Karteri Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Yağ Karteri Nedir ve Ne İşe Yarar?

Karter arızaları genellikle arabanın alttan aldığı darbe ile meydana gelmektedir. Karterin delinmesi depoluk yaptığı yağın boşalmasına ve motorun yağsız çalışmasına neden olacaktır. Yağsız çalışan motor büyük arızalar oluşturacaktır.
Karter arızalarından korunmak için;
1- Karter muhafazası (karter koruma) taktırmak. Karter muhafazası karteri darbelere karşı koruyacaktır.
2- Yağ bakımlarınını aksatmamak. Yağ bakımlarının aksatılması yağın sludge(slaç) oluşumuna neden olacak ve slaç’ın karterde birikimine ve yüzeylere yapışmasına neden olur.
*Motor yağlama sistemleri sayfasından motor yağları ve çeşitleri nelerdir?ve yağlama sistemleri parçaları nasıl çalışır? gibi sorulara cevap bulabilirsiniz.

IV – Motor Yatakları Nedir?

Birbirleriyle temas ederek çalışan iki makine elemanı arasındaki bağlantıyı ve hareketi minimum sürtünme kaybıyla sağlayan, kendisine etki eden kuvvet ya da kuvvetlerin doğrultusundaki hareketlere müsaade etmeyen ve bu kuvvetlerin o iki parçaya zarar vermesini engelleyen makine elemanlarıdır. Gerektiği durumlarda aşınmayı malzeme yapısından dolayı kendi üzerine alırlar. Ayrıca ana yataklar ve piston kol yatakları sayesinde sadece yataklar değiştirilecek krank mili ve piston kolları gibi motor parçaları nı koruyarak uzun yıllar kullanılabilir kalmasını sağlayacaktır. Malzeme olarak gri dökme demir kullanılır. Bu malzemeden yapılmış olması krank miline mikro kaynamaların oluşmasını engeller.

Motor Parçaları ve Görevleri- Motor Yatakları Nedir ve Ne işe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri- Motor Yatakları Nedir ve Ne işe Yarar?

Motor yatakları ‘nın arızaları motorda geri döndürülemez arızalara neden olacaktır. Bu yüzden çok dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur.
Motor yatakları ‘nı korumak için yapılması gerekenler;
1- Motoru yağsız bırakmamak. Motor yağsız kalırsa ve yağlama olmadan motor çalışırsa bütün hareketli yüzeyler zarar göreceği gibi kısa sürede motor yatak saracaktır. Yağsız çalışma motor parçaları olan krank mili, pistonlar, piston kolları, eksantirik mili ve motor bloğuna ciddi ölçüde zararlar verir. Düzenli aralıklarla motor yağ seviyenizi kontrol etmelisiniz.
2- Yağ bakımlarını zamanında yaptırmak. Yağ bakımlarını aksatmak yağın yapısının bozulmasına neden olacaktır. Yağlama özelliği bozulan yağ motor yatakları ‘nı efektif bir şekilde koruyamayacaktır. Bu nedenle motor yağ bakım zamanlarını takip ederek aksatmamalısınız.

V – Külbütör Kapağı Nedir?

Motor bloğunun üstüne takılan motor silindir kapağı ‘nın üstünü kapatan motor parçasıdır. Yukarıda da anlatıldığı gibi silindir kapağı sübaplara ve eksantirik miline yataklık eder. Bu hareketli parçalar yağlanmaya ihtiyaç duymaktadırlar. Bu nedenle motorun yağ pompasından gelen yağ kanallardan silindir kapağının üstüne kadar gelir ve hareketli motor parçaları ‘nın yağlanmasını sağlar. Bu yağın dışarı çıkmasını engellemek için külbütör kapağına ihtiyaç duyulmaktadır. Külbütör kapağı silindir kapağının üzerine conta yardımıyla kapatıldıktan sonra sızdırmaz özelliği ile motor yağını ve parçalarını atmosferden izole eder. Ayrıca içerisinde bulundurduğu diyafram ile yağı süzerek içerideki hareketten kaynaklı basınçlı havanın gaz kelebeğine yollanmasını sağlar. Az da olsa gaz kelebeğinin bir miktar yağlanmasına da yardımcı olur.

Motor Parçaları ve Görevleri - Külbütör Kapağı Nedir ve  Ne işe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Külbütör Kapağı Nedir ve Ne işe Yarar?

Külbütör kapağı arızaları, diyaframın yırtılması veya altında bulunan contanın hasar görmesi sonucu meydana gelir. Diyaframa basınçlı hava tutulmadığı sürece sorun çıkarmayacaktır. Diyaframın yırtıldığını motorun ıslık sesi gibi bağırmasından anlayabilirsiniz. Bazı külbütör kapaklarından sadece diyafram değişimi yapılabilmektedir. Biraz sabır ve işçilik gerektirdiği için ustalar kabul etmez. Fakat kendiniz evde çok rahatlıkla değiştirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta diyaframı çıkartırken diyaframın bağlı olduğu tırnakları kırmamak ve parça parça keserek çıkarmak olacaktır.

B – Motor Parçaları ve Görevleri -Hareketli Parçalar

Motor parçaları ve görevleri sayfasının ikinci başlığı hareketli parçalar, motorun temelinde bulunan, doğrusal veya dairesel hareketle çalışan motor parçaları ‘dır. Motor devirleri çok yüksek olması sebebiyle bu parçalar çok hızlı hareket etmekte ve bakımları önem kazanmaktadır.

I – Krank Mili Nedir?

Eksantirik bir mildir ve pistondan aldığı doğrusal hareketi dairesel harekete çevirerek volan ve kavrama vasıtası ile şanzımana iletir.
Krank mili genellikle döküm yöntemi ile üretilir ve piston kolunun çalışacağı bölgeleri talaşlı imalatla hassas bir şekilde işlenir. Krank mili malzemesi düşük alaşımlı çeliktir. Döküm yoluyla üretilen krank mili küresel grafitli dökme demirle de üretilir. Malzemenin özellikleri aşınmaya, eğrilmeye ve burulmaya karşı dayanımlı olması için genellikle diğer millerde olduğu gibi kesitinin ortasına denk gelen kısımları daha yumuşak alaşımdan üretilir. Krank miline yataklık eden kaymalı yataklar (krank mili yatağı) ise mikro kaynamaları engellemek için gri dökme demirden yapılır.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor krank mili veya Krank Şaftı Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor krank mili veya Krank Şaftı Nedir ve Ne İşe Yarar?

Krank milinin yağlaması yağ pompasından gelen basınçlı yağın milin bünyesinde bulunan yağlama kanalları vasıtası ile yapılır. Bu yağ kanallarından gelen yağ ana yatakları ve kol yataklarını yağlar. Aynı zamanda piston kolu içerisinden geçen ya hem piston pinin yataklarını yağlar hem de piston ile silindir arasını yağlar. Silindir yağlandıktan sonra piston üzerinde bulunan yağ segmanı sayesinde fazla yağ kartere sıyrılarak motorun yağ yakması engellenir.

Krank devrinin ve pozisyonun belirlenmesinde krank devir sensörleri görev yapmaktadır. Bu pozisyon ve devir bilgisini alan motor kontrol ünitesi ECU, yakıt sistemini yönetecektir. Krank devir sensörü nedir ve arızası nasıl anlaşılır sayfasına giderek ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Krank miline zarar gelmesi için motorun yağsız kalması veya yağın kirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle yağ değişimlerine ve miktarına dikkat etmeniz gerekiyor.

II – Eksantrik Mili veya Kam Mili Nedir?

Hareketini triger kayışı yada zinciri sayesinde krank milinden alır. Görevi üzerindeki yumurtaya benzeyen kemler sayesinde emme ve egzoz sübaplarının zamanında açılıp kapanmalarını sağlamaktır. Bu zamanları ayrıntılı anlamak isterseniz ve motor çalışma prensibi sayfasına bakmadıysanız okumanızı tavsiye ederiz.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Eksantrik Mili veya Kam Mili Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Eksantrik Mili veya Kam Mili Nedir ve Ne İşe Yarar?

Kem dediğimiz yumurtaya benzeyen bölümler sübaplara direkt basabilir veya rodlar ve köprüler sayesinde kumanda edebilir. Kemlerin çıkıntı kısımları açma görevi görecektir. 4 silindirli 8 sübaplı motorlarda tek, 16 sübaplı motorlarda ise 2 adet bulunur.

Ayrıca eksantirik mili dişlisinin yakınlarında ve eksantirik milinin devrini ve pozisyonunu ölçen sensör bulunmaktadır. Bu sensöre eksantirik konum sensörü denmektedir ve motorun çalışmasında büyük rol oynayan motor parçası ‘dır.

*Eksantirik konum sensörü hakkında ayrıntılı bilgi almak için eksantirik konum sensörü nedir ve arızası nasıl anlaşılır sayfasına bakabilirsiniz.

Eksantirik milini arızalardan korumak için triger kayışının kondüsyonuna dikkat etmek ve yağ bakımlarını zamanında yaptırmak gerekir.

III – Piston ve Piston Segmanları Nedir?

Bir silindir içine 1000’de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motorda silindirden dışarı uzanan piston koluna bağlı olarak kullanılır. İçten yanmalı motorlu araçlarda benzin, dizel, lpg ‘nin yanmasıyla meydana gelen kimyasal enerjiyi, mekanik enerjiye çeviren düzenektir. Bir otomobil motorunda yakıt-hava karışımı silindir içinde ateşlendiğinde genişleyen gazlar pistonu aşağıya doğru iterek piston koluna bağlı olan krank milini döndürür. Yanma enerjisinin mekanik enerjiye çevrilmesini sağlar. Piston üzerinde bulunan segmanlar sayesinde yanma odasındaki enerjiyi kartere kaçırmadan silindir içerisinde tutar. Piston ve segmanlar, içten yanmalı motorlarda yüksek sıcaklıklara dayanması için uzun ömürlü alaşımlı çelikten yapılır. Segmanlar motora ve sıcaklığa göre dökme demir, çelik ve bronzdan yapılabilir. 

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Piston Segman Takımı  Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Piston Segman Takımı Nedir ve Ne İşe Yarar?

Pistonlarda en önemli problem bunların gövde ve segmanlarının aşınmasıyla sızdırmazlıklarını kaybetmeleridir. Bu sebeple bilhassa yüksek basınçta çalışan motor pistonlarının silindirine sürtünen yüzeyleri iyice işlenip parlatılarak ısıl işlemle sertleştirilir. Pistonlar motor bloğu içerisinde ya blok içinde ya da blok içerisindeki silindir gömleği içinde bulunurlar. Motor çalışırken sıcaklığın yükselmesinden dolayı pistonda mekanik aşınmalar meydana gelmektedir. Bu aşınmaların bertaraf edilmesi için pistona oval bir form verilmiştir. Bu oval form pistondan pistona değişmektedir. Oval form piston pin deliklerinin bulunduğu hizada birkaç mikron kadar daha küçük değerdedir(1 mikron 1 milimetrenin 1000’de 1’i kadardır). Bu oval form aşınmaları en aza indirirek motorun ömrünü uzatır. Oval formu vermek için çok hassas CNC tezgâhlar kullanılır.

Pistonların kafa diye tabir edilen yakıtın püskürtüldüğü yerde sıcaklık etek diye tabir edilen krank miline yakın tarafa göre daha sıcaktır ve bu farkın motor çalışırken performansı etkilememesi için, üretimde pistonun kafa tarafı etek tarafına göre daha küçük çapta işlenir.Piston ölçülendirilmesi açısından çok büyük yatırımlar ve mühendislik isteyen bir motor parçasıdır.

IV – Emme ve Egzoz Sübapları Nedir?

Üstten eksantrikli kam yani eksantrik mili silindirin üzerine yerleştirilmiştir ve her bir sübap için ayrı kemleri vardır. Bu kemlerden direkt tahrik alan sübaplar açılarak ve kapanarak görevlerini yaparlar. Günümüzdeki motorların neredeyse tamamı üstten eksantriklidir. Bloktan eksantrikli nispeten eski olan bu teknolojide eksantrik mili silindir gövdesinin içine yerleştirilmiş ve kemlerden tahrik alan çubuklar ve rocker arm dediğimiz (külbütör manivelası) çelik parmakları iterek sübapları kontrol ederler.  Bu sistemde fazla parça olması ve sürtünmenin artması dolayısıyla artık rağbet görmemektedir.

Motor Parçaları ve Görevleri -  Motor Emme ve Egzoz Sübapları Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Emme ve Egzoz Sübapları Nedir ve Ne İşe Yarar?

Ek bilgi olarak eksantrik mili olmayan sistemlerde tahrik mıknatıslı bobinler aracılığı ile olur. Bu sistemler motor elektrik sistemleri sayfasında anlatılmıştır.

V – Triger Kayışı Nedir?

Motorun krank mili ile eksantrik milini birbirine bağlayan motor ekipmanıdır. Motorda oluşan yanma sonucu meydana gelen dönme enerjisiyle eksantrik milini döndürmeye yarar. Bazı motorlarda su pompasına da bağlıdır. Triger kayışı eksantrik milini döndürdüğü için ve eksantrik milide belli bir zaman düzenine bağlı olarak sübapları açtığı için motorun çalışabilmesi için tek bir takılma derecesi vardır. Buna sente ayarı denir. Sente ayarında 1,2 derecelik sapma motorun sorunlu çalışmasına neden olur. Daha büyük farklılıklar ise motorun çalışmasına engel olacağı gibi zarar görmesine de sebep olabilir.

Motor Parçaları ve Görevleri - Motor Triger Kayışı Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Motor Triger Kayışı Nedir ve Ne İşe Yarar?

Triger kayışı yapımında cam elyaf maddesi kullanılarak sağlamlığı arttırılmıştır. Yaklaşık olarak 1.5 ton yük taşıma kapasitesine sahiptir. Ancak buna rağmen sürekli metal dişlilere sürtündüğünden dolayı aşınıp kopabilmektedir. Bu yüzden her 5 yılda veya ortalama 40.000 ila 60.000 km arasında değiştirilmesi gerekir, ancak yeni jenerasyon motorlorda değiştirme periyodu 120.000 kilometreye kadar artırılmıştır.
*Triger kayışı hakkında daha fazla bilgi almak için Triger kayışı nedir ve koparsa ne olur? sayfasına bakabilirsiniz.

C – Motor Parçaları ve Görevleri – Yardımcı Parçalar

Motor parçaları ve görevleri sayfasının üçüncü ve son başlığı yardımcı motor parçaları motorun temel parçası değil ama motorun çalışmasında etken faktör oynayan motor parçaları dır. Motorun üzerine monte edilerek görevlerini yerlerine getirirler.

I – Emme Manifoldu Nedir?

İçten yanmalı motorlu otomobillerde hareketi mümkün kılan şey, yanma odalarında meydana gelen bir dizi küçük patlamadır. Bu patlamaların yakıtı genelde benzin veya dizeldir. Ancak oksijen olmadan patlamalar mümkün olmaz ve yanma gerçekleşmez. Motorun çalışması için, aracınızın silindirlerinde uygun hava ve yakıt karışımı olmalıdır.
Emme manifoldu, motora gelen havayı silindirlerin her birine eşit olarak dağıtan bir nevi depodur. Doğru miktarda havayı bünyesinde barındırmak zorundadır. Otomobillerde kullanılan çoğu içten yanmalı motor dört zamanlı bir proseste çalışır ve bu proseslerin başlangıcı kabul edilen emme zamanında emme manifoldundaki hava, emme sübabının açmasıyla siilindire verilir. Bu emme sübapları daha sonra diğer üç zaman olan sıkıştırma, yanma ve egzoz için kapanır ve döngü baştan başlayınca yeniden açılır. Her emme zamanı için sübap açıldığında yeterli havanın mevcut olduğundan ve her silindire diğerlerininki kadar hava geldiğinden emin olmaktan sorumlu olan emme manifoldudur.

Motor Parçaları ve Görevleri - Emme Manifoldu Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri – Emme Manifoldu Nedir ve Ne İşe Yarar?

Aracınızın hızlanma isteksizliğinin manifoldundaki kaçaktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını nasıl anlarsınız? İlk yöntem sadece motorunuzu dinlemektir. Otomobiliniz size bir sorun olduğunu söylemeye çalışıyor olabilir. Motor rölantide iken tıslama, ıslık çalma gibi sesler geliyor olabilir. Motorun durması çok yavaş gerçekleşebilir. Veya, aracın ateşlemesini kapattığınızda, bir süre daha çalışmaya devam ediyor olabilir. Bunların hepsi emme manifoldu sızıntısı belirtileri olabilir.

Emme manifoldu üzerinde bulunan ve motorun çalışmasında başrollerden biri olan gaz kelebeği ve rolanti motoru hakkında bilgi almak için burayı tıklayabilirsiniz.

II – Egzoz Manifoldu

Silindir içindeki yanmış gazın çıkış yoludur. Genelde silindirlerden çıkan boru birleşir ve katalizöre girer. İçteki silindir ile katalizör arası egzoz manifoldudur. Turbolu motorlarda manifold turboşarja bağlanır. Egzoz gaz basıncı turboşarjın türbinini çevirir. Türbin tarafının şaft vasıtası ile bağlı olduğu kompresör kanatları da emdiği temiz havayı sıkıştırarak emme manifolduna ordan da yanma odasına yollar.

Motor Parçaları ve Görevleri- Egzoz Manifoldu Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor Parçaları ve Görevleri- Egzoz Manifoldu Nedir ve Ne İşe Yarar?

Egzoz manifold arızası kolay kolay gerçekleşmese de bazen manifold yüzeyinde çatlamalar veya delinmeler meydana gelebilir. Bu durumu en kolay anlamanın yolu ise eğer diğer parçalarda sorun yoksa kaput açıldığında egzoz kokusu alınıyorsa manifoldun delinmiş veya contasının zarar görmüş olduğu anlaşılır.

III – Diğer Parçalar

Ayrıca motor üzerine bağlanan ve çalışmasına yardımcı olan sistemler arasında bulunan motor soğutma suyu termostatı ve motor soğutma suyu pompası hakkında bilgi almak için motor soğutma suyu sistemleri sayfasına bakabilirsiniz.

Yine motor üzerinde bulunan benzinli motorlarda buji ve enjeksiyon sistemleri dizel motorlarda enjektörler hakkında daha fazla bilgi almak için motor yakıt sistemleri sayfasına bakabilirsiniz.

Motor üzerindeki sensörler ise motor soğutma suyu sistemleri, motor yakıt sistemleri ve motor elektrik sistemleri sayfalarında anlatılmışlardır.

Motor parçaları çalışma prensipleri konusu anlatılmış olup bir sonraki konu olan motor hava sistemleri sayfasına geçmek için burayı tıklayabilirsiniz. Konuları incelemek için Çalışma prensipleri ana sayfasına dönebilir ve sayfa hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. Ana sayfaya dönmek için burayı tıklayınız.

Kaynak: tr.wikipedia.org ve Carstechnic