Eksantirik Konum Sensörü Nedir ve Bozulursa Ne olur?

Eksantirik sensörü bir diğer adıyla eksantirik konum sensörü motor kontrol ünitesine yani ECU’ya pistonların konumu ve zamanı hakkında bilgi verir. Bu bilgi ışığında motor kontrol ünitesi yakıt sistemlerindeki düzenlemeleri yapmaktadır. Bu düzenlemeler enjektörlerin enjeksiyona başlama anlarının ayarlanması, ateşleme zamanlaması ve ateşleme avansını düzenlemesi şeklindedir. Eksantirik sensörü sayesinde motor kontrol ünitesi hangi pistonun üst ölü noktaya geldiğini tespit edebilir. Bu sensöre silindir sırası sensörü de denir. Çünkü hangi silindirde o an yanma zamanının gerçekleştiğinin bilinmesini sağlar.

Peki krank devir sensöründen farkı ne diye soruyorsanız şöyle açıklanabilir. Krank devir sensörü 1 numaralı pistonun konumunu motor kontrol ünitesine bildirir. Fakat 1 numaralı silindirin hangi zamanda olduğunu anlayamaz. Yani piston üst ölü noktaya doğru hareket ettiğini düşünelim krank devir sensörü bize pistonun üst ölü noktaya doğru hareket ettiğini bildirirken eksantirik konum sensörü o silindirde sıkıştırma zamanı mı yoksa egzoz zamanı mı olduğunu bildirir. Kısacası eksantirik konum sensörü bize 1 numaralı pistonun hangi zamanda olduğunu gösterirken krank devir sensörü sadece pistonun hangi konumda olduğunu gösterir.

*Krank devir sensörü nedir ve arızası nasıl anlaşılır sayfasına giderek krank sensörü hakkında ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Peki eksantirik mili konum sensörü nasıl çalışır sorusuna gelirsek, eksantirik sensörü eksantirik dişlilerinin üzerindeki sinyal bantlarından aldığı sinyal ile eksantirik milinin konumunu motor kontrol ünitesine bildirir.

*Motor çalışma prensipleri sayfasında zamanlar hakkında ayrıntılı bilgiyi bulabilirsiniz.

Yeni nesil araçlarda 2 adet bulunan eksantirik sensörlerinden biri emme kam milinde diğeri ise egzoz kam milinde bulunur. Böylelikle ölçümü ayrı ayrı millerden yapmaktadırlar. İki eksantirikli eski motorlarda tek olarak kullanılan eksantirik sensörü her iki eksantirik milinin konumunu ölçebilmektedir.

Eksantirik Konum Sensörü Çeşitleri

Eksantirik sensörleri iki çeşittir. Bunlar;
1- Manyetik tip eksantirik mili konum sensörü: Analog sensördür
2- Hall etkili eksantirik mili konum sensörü: Dijital sensördür.

Eksantirik Konum Sensörü Nasıl Çalışır?

Manyetik tip eksantirik konum sensörü Nasıl Çalışır?

Manyetik tip eksantirik konum sensörünün içerisinde bir sabit mıknatıs ve etrafına sarılmış bobin bulunur. Böylece manyetik tip sensör, manyetik alan değişimlerinde, voltaj oluşturan bir yapıya sahiptir. Sensörün değer okuduğu bir dişli veya halka grubu bulunmaktadır. Bu dişli grubu üzerinde eksik dişli bulunur veya halka yarım ay şeklindedir ve bu eksik kısım manyetik alanda dalgalanmaya sebep olur. Bu dalgalanma ise eksantirik konum sensöründe voltaj değişimine sebep olur. Eksantirik dişlisindeki sinyal kısmı sensörün önünden geçtiğinde, sensör  pozitif (+) sinyal üretir, boş diş kısmı geçtiğindeyse sensör negaitf (-) sinyal üretir. Sensör içerisindeki mıknatısın oluşturduğu manyetik alan karşısında dönen dişli nedeniyle sürekli değişmekte, bu yüzden sensör sargılarında yönü sürekli değişim gösteren bir gerilim oluşturmaktadır.

Hall etkili eksantirik konum sensörü nasıl çalışır?

Eksantrik mili konum sensörü motor kontrol ünitesi ECU tarafından 5V ile beslenmektedir ve eksantirik sensörü kare dalga üretmektedir. Sensörün tam karşısında eksantirik millerine bağlı dişliler bulunmaktadır. Bu dişliler üzerinde sinyale sebep olacak yarım halkalar olacaktır. Bu halkalar dönerken eksantirik konum sensörü ‘ne sinyal üretimine yardımcı olur. Eksantirik dişlilerinin üzerindeki halkalar, sensörün önünden geçmesiyle, bir voltaj üretilir ve bu voltaj sinyali, motor kontrol ünitesi ECU tarafından alınır.  Bu voltaj sinyalinden, eksantrik (kam) milinin hızı ve konumu hesaplanır.

Eksantirik Konum Sensörü Arızası Nasıl Anlaşılır?

Eksantirik konum sensörü ‘nde oluşacak bir arıza sonrası motor kendini koruma moduna geçer ve düşük devirde seyir yaptırır. Bu esnada size güvenli bir şekilde arabayı uygun bir yere çekmenize olanak sağlar. Yani eksantirik konum sensörü arızasında motor gücü sınırlandırılır. Bu süreçte motor kontrol ünitesi ECU krank devir sensöründen aldığı bilgi doğrultusunda hareket etmektedir. Motor stop edildikten sonra tekrar çalıştırılamaz.

Eksantirik sensörü arızalanması durumunda P0340 Arıza Kodu Eksantrik Sensörü Arızası gelecektir.

*Motor arıza lambası nedir ve neden yanar sayfasına bakmak için burayı tıklayınız.

Eksantirik Konum Sensörü Neden Arızalanır?

Eksantirik konum sensörü yapısı itibari ile kolay kolay arızalanacak bir sensör değildir. Bu nedenle ilk şüpheleneceğiniz yer elektrik bağlantı soketleri olmalıdır. Bağlantı soketlerini incelemeli ve korozyon veya gevşeme olup olmadığına bakılmalıdır. Eksantirik sensöründe oluşan gevşemede arıza sinyali yollanmasına neden olacaktır. Bu nedenle o bölgenin iyi kontrol edilmesi gerekmektedir. Eksantirik mili dişlilerinde de oluşan hasar bu arıza sebepleri arasında denebilir. Kablolarda ve dişlilerde sıkıntı yok ise eksantirik sensörü değiştirilmelidir. Eğer değişmesine rağmen sorun hala düzelmediyse motor kontrol ünitesi üzerinde arıza olduğu düşünülebilir.

Sayfayı faydalı bulduysanız değerlendirmeyi unutmayınız. Sormak istediğiniz soru veya eklemek ve düzeltmek istediğiniz bir husus var ise bunu yorumlar kısmından yazabilirsiniz.

Motorun çalışmasında yardımcı olan sensörler diğer sistemler içersinde anlatılmıştır. Eğer bakmak isterseniz merak ettiğiniz sistemi seçerek aşağıdaki linklerden sayfalara ulaşabilirsiniz.
– Motor yakıt sistemleri
– Motor soğutma suyu sistemleri
– Motor elektrik sistemleri
– Motor yağlama sistemleri
– Motor hava sistemleri
– Motor egzoz sistemleri

Menü üzerinden bütün parçalara ve sistemlere ulaşabilirsiniz. Motor arızaları sekmesi altında diğer motor arızalarına ulaşabilirsiniz. Ana sayfaya gitmek için burayı tıklayınız.

Kaynak: Bu sayfa Carstechnic tarafından oluşturulmuştur.